Tag: cloud
My cloud rules…
Enige tijd geleden, tijdens een verhitte Twitter conversatie tussen cloud guru’s en evangelisten, stelde ik mijn lijst met cloud regels op. Aangezien Twitter nogal ongenuanceerd is met een beperkt aantal karakters volgt hier een samenvatting met wat tekst en uitleg:
Regel 7
Er is veel discussie over cloud definities. Wat is nu wel en wat is nu niet cloud ? De meest gebruikte definitie is die van NIST (pdf).
Echter kijkend naar de ontwikkelingen in de markt en de volwassenheid van de oplossingen , ga ik echter een stapje verder: een generieke definitie van cloud is op dit moment niet relevant.
De scope van o.a. de NIST definitie is op dit moment al erg breed. Met alle ontwikkelingen die er nog komen, zullen we de definitie steeds moeten aanpassen. Over een paar jaar zullen veel van deze ontwikkelingen zo gewoon zijn voor ons dagelijks IT gebruik, dat we het niet meer cloud zullen noemen. Daar waar een ‘definitie’ voor cloud wel van toepassing is, is binnen je eigen organisatie. Dat bevorderd de communicatie tussen bijvoorbeeld IT en de business.
De inhoud van die definitie is opzicht niet eens zo heel relevant, als je maar iets gezamenlijks afspreekt.
Tussen jou en alle leveranciers… tja, daar ga je gedurende de hele cloud hype fase nooit uitkomen. Zodra we in Gartners "Trough of Disillusionment" komen zullen alle marketing afdelingen snel afscheid willen nemen van de cloud term.
Om met de woorden van Simon Wardley te eindigen: Cloud; It’s like computers on the internet, innit?!?
Regel 6
Voordat je cloud computing gaat inzetten als middel, dien je een exit strategie te formuleren. Bij de meeste cloud oplossingen maak je jezelf enigszins afhankelijk van een leverancier of een technologie. Dit is soms omdat er data opslag plaats vind bij de leverancier of wegens het afstemmen van je architectuur of ontwerpen op die van de leverancier.
Je dient dus een plan te hebben om afscheid te kunnen nemen van de cloud leverancier. “Hoe krijg ik mijn data terug?” bijvoorbeeld.
Regel 5
Diverse nieuwe applicatie frameworks geven de mogelijkheid om applicaties te ontwikkelen die minder gevoelig zijn voor de variabele performance van het basis netwerk dat ‘het internet’ heet. Dit is nodig omdat de gebruiker van de applicatie soms de functionaliteit via een mobiele internet verbinding gebruikt en dan weer via een ADSL2 verbinding. Daarnaast levert de manier waar op het internet technisch is uitgelegd altijd variabele performance. De nieuwe technologische mogelijkheden zorgen er voor dat men zich minder druk hoeft te maken over latency. (denk aan video streaming zoals Netflix doet)
Zie ook: http://jwiersma.wordpress.com/2011/01/08/paas-de-toekomst-van-programmeren-1/
Regel 4
Bij het bouwen van cloud applicaties dient men rekening te houden met uitval van software, delen van hardware, complete servers en zelfs complete datacentra. Dit betekend bijvoorbeeld op een juiste manier om gaan met state en stateless.
De nieuwe applicatie framewerken en vooral de PAAS oplossingen die geboden worden, hebben hier voor diverse standaard mogelijkheden.
Zie: http://jwiersma.wordpress.com/2011/01/08/paas-de-toekomst-van-programmeren-1/
Regel 3
Veel IT-ers stappen de cloud wereld in met het idee dat ze hun gedachtegoed, ontwerpen en applicaties zo mee kunnen mee nemen en ‘in de cloud kunnen gooien’. Zo werkt dat echt niet.
Om goed in een cloud omgeving van een leverancier te kunnen werken moet je hun architectuur en ontwerpen goed begrijpen en kunnen toepassen.
Zie:
http://jwiersma.wordpress.com/2011/02/21/mijn-cloud-is-beter-dan-die-van-jou/
http://jwiersma.wordpress.com/2011/04/22/mestvorkknuppels-uit-de-stal-de-cloud-is-down/
Regel 2
Cloud geeft de mogelijkheid om functionaliteit die uitermate gestandaardiseerd is (commodity IT) buiten de organisatie te plaatsen en je te concentreren op zaken die je een voordeel geven op de concurrentie.
Zo levert het hebben van een tekstverwerker of een spreadsheet programma al lang geen voordeel meer op; de concurrentie kan deze ook gewoon kopen en implementeren. De vraag is dus hoeveel geld je moet uitgeven om deze functionaliteit in eigen huis te ontwikkelen en beheren.
Zie:
http://jwiersma.wordpress.com/2010/11/06/en-dan-die-applicatie-naar-de-cloud-toe/
http://jwiersma.wordpress.com/2011/01/31/de-nieuwe-overheid-i-strategie-cloud/ (laatste paragraaf)
Regel 1
Cloud is vooral voor en door de eindgebruiker. Daarbij moet de IT-er vooral de organisatie helpen in te transitie. Een afwerende houding op dat vlak zal cloud computing niet buiten te deur houden en zal de eindgebruiker naar Schaduw-IT drijven.
Deze regel is beschreven in ‘de opkomst van Schaduw-IT’: http://jwiersma.wordpress.com/2011/07/06/de-opkomst-van-schaduw-it/
Dat cloud gedoe… kost mij mijn baan…
Als het om cloud computing gaat zijn vaak (enterprise) IT-ers er als de kippen bij om me te vertellen dat het allemaal toch niet gaat werken, onveilig en onstabiel is. Ik heb vaak grotere discussies met mijn IT vakbroeders dan met de business zijde van de organisatie.
In een recente discussie over de implementatie van cloud computing bromde een IT-er: “dat cloud gedoe… dat kost me nog eens mijn baan…”.
Als je sommige berichten (en marketing) rond cloud mag geloven, heeft hij gelijk. ‘Zet al je IT maar buiten de deur en in de cloud… en je leven word een stuk beter’, lijken deze verhalen te zeggen. Daarbij ‘gaan de kosten flink omlaag, want je hebt geen IT-er meer nodig’.
Als je jaren hebt gewerkt aan de implementatie van een stuk infrastructuur en de optimalisatie daar van, en er komt nu een leverancier langs die met het bovenstaande je levenswerk afdoet als een hobby project… ja, dan zou ik ook boos worden.
Zoals altijd ligt de echte waarheid ergens in het midden. Een kleine voorspelling hoe het de komende jaren gaat uitspelen:
- Kleine en startende ondernemingen zullen standaard kiezen voor cloud services en niet meer voor eigen (small business) servers in de meterkast.
- Grotere ondernemingen starten met experimenteren met cloud computing. Als eerste zullen hier de SAAS en IAAS services getest worden omdat hier de meeste standaard (commodity) services te vinden zijn. Ook zullen (net als met de start van Virtualisatie) als eerste OTA diensten naar de cloud gaan.
- De snelheid van de migratie zal per sector verschillen en waarschijnlijk ook per land of wereld deel. Dit zal voornamelijk samenhangen met wetgeving en voor die sector geldende regels.
- Daar waar services niet naar de cloud kunnen, zullen steeds meer CIO’s kiezen voor ‘cloud-in-a-box’ diensten. Daarbij word een bepaalde service, volledig extern beheerd, in het eigen datacenter geplaatst. IAAS services zullen als eerste geschikt zijn voor dit soort modellen.
- ICT-Innovatie zal in een hoger tempo nieuwe services en oplossingen leveren. Cloud is hier een motor voor. Veel van die ontwikkelingen zullen ook uit de labs van de cloud services providers zelf komen. Zie: De Formule 1 van ICT.
Dit alles betekend nogal wat voor de ICT-er van nu. Al eerder gaf ik een beschrijving van de impact die PAAS op mijn collega software ontwikkelaars kan hebben. IAAS heeft een mogelijk nog grotere impact op de IT infrastructuur ontwikkelaars en beheerders.
Sommige mensen zien alle veranderingen als een kans en andere als een bedreiging. Feit is echter dat ICT altijd een snel veranderd vakgebied is geweest en zal blijven;
In het begin van mijn ICT carrière begon ik met Windows NT 3.51 aan de workstation kant en Novell NetWare 3.12. Binnen enkele jaren en vele uren aan zelf/avond studie had ik mezelf voorzien van certificaten van Certified Novell Administrator (CNA) tot tig examens verder MCNE. Ik kende werkelijk bijna elk commando uit mijn hoofd met volledige opties en wist blind te navigeren binnen bepaalde menu’s.
Allemaal kennis waar ik 10 jaar later niets meer aan heb… Verandering is de enige constante in het ICT vakgebied.
Nieuwe kansen.
Zolang je bereid bent te veranderen en bijscholen en te gaan voor nieuwe uitdagingen, zijn er een hoop kansen:
- Krapte op de arbeidsmarkt; In de komende jaren zullen de baby-boomers met pensioen gaan. Dit geeft mijn generatie de last voor het ophoesten van de pensioen premies, maar geeft ook een hoop krapte op de arbeidsmarkt. Al die mensen die nodig zijn om de cloud services te bouwen, onderhouden en adviseren moeten tenslotte ergens vandaan komen.
- Jevons paradox; Zoals ik in een eerder blog al beschreef zorgen de dalende kosten voor opslag en rekenkracht voor een stijgende vraag. Sommige cloud services groeien op dit moment al met 1000-en fysieke servers per maand en deze vraag zal nog explosief blijven groeien. Dit moet allemaal gebouwd en beheerd worden.
- Onopgeloste puzzels; Voor ons ICT-ers zijn er nog een hoop onopgeloste uitdagingen. Denk aan het goed kunnen verwerken en beschikbaar maken van grote hoeveelheden data bijvoorbeeld. Dit zijn technologische problemen waarbij we slechts aan de vooravond staan van de oplossing. Zeker hoger in de ICT-stack (of OSI lagen) zijn er nog voldoende uitdagingen te vinden.
In de komende jaren zullen bepaalde banen verdwijnen en zullen er nieuwe ontstaan. Aan de cloud aanbieders kant zal een vraag ontstaan naar mensen die grootschalige, multitendant, infrastructuren kunnen ontwerpen, bouwen en onderhouden. Hierbij zal expertise worden gezocht in parallel processing, virtualisatie, energie management en koeling, security en encryptie, high-speed netwerken en data caching (CDN) en gerelateerde vakgebieden. Daarnaast zal veel software moeten worden herschreven om (efficiënt) te kunnen werken op een cloud platform.
Aan de eindgebruikers kant zal, nu we de transitie maken naar een utility en services model, de vraag naar IT-ers voor het bouwen en onderhouden van in-huis systemen zien afnemen. De vraag naar kennis en skills rond informatie management, proces ontwerp en automation zullen echter toenemen. Er zullen ook nieuwe IT rollen ontstaan. Een ‘(cloud) services broker’ zou een rol kunnen zijn waarbij deze persoon de brug vormt tussen (externe) cloud services en de interne business units. Dit zullen steeds meer regie functies worden. Binnen bedrijven die op dit moment een agressief cloud adoptie beleid toepassen, is die wijziging binnen hun IT afdelingen al te zien; de grote van de IT afdeling neemt af, maar de meer senioren en strategische rollen nemen toe.
Aan beide zijde (cloud aanbieder en afnemer) zal de vraag toenemen voor IT-ers die over de traditionele silo’s heen kunnen denken en ontwerpen. Dit is terug te zien aan de opkomst van DevOps aan de cloud provider kant en de vraag naar cloud/services architecten aan de afnemer kant. Deze vaardigheid, om relaties tussen diverse IT disciplines te kunnen onderscheiden en bouwen, is iets wat ontstaat uit het werken en ervaring op doen in verschillende rollen gedurende je carrière. Met de naderende krapte op de markt, zal er flink gevochten worden om dit senioren ontwerpers/architecten. Zoals Gartner analist Dave Cappuccio opmerkte:
…sit back and think about the most valuable people in the IT organization — those people who always get the projects handed to them, because we know they’ll get things done, regardless. If you look at the strengths they bring to any project, it’s rarely depth of knowledge (the vertical T), but breadth of understanding (all the linkages). Drill-down specialists are available in all disciplines, but the linkag
e masters are hard to find.
(Het gehanteerde T-profiel word ook beschreven in het uitstekende boek: “Leidinggeven aan professionals? Niet doen!” van Mathieu Weggeman.)
Dit alles schetst dus juist een rooskleurig beeld voor de IT-er. Veel kansen om met nieuwe technologie aan de slag te kunnen in omgevingen die groter zijn en worden dan ooit. Het betekend echter wel dat er flink gewerkt moet worden aan het verweven van de juiste skill-sets.
Neem afscheid van het Iejoor complex
Zoals Mike Manos recent aan gaf, hebben veel datacenter managers (en IT-ers) last van het Iejoor complex en gedragen zich als die ‘sombere knuffelezel’ (3:43), als het gaat om cloud computing:
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=GYAEt8y3HHw&w=448&h=252&hd=1]
Dus tijd voor actie en tijd om de kansen te pakken:
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=6VGo-wYSc6w&w=448&h=252&hd=1]
Meer Cloud en werk:
De opkomst van schaduw IT
Zoals ik eerder in presentaties en andere blogs schetste is de technologische wereld om ons heen de afgelopen jaren aardig snel veranderd. De techniek heeft in vele huizen een PC en internet gebracht en tenminste 1 tot enkele mobieltjes, waar van steeds meer met mobiel internet. Deze geleverde techniek is ook gemakkelijker geworden en gebruiksvriendelijker. De iPad is daar een voorbeeld van; eenvoud, gebruiksgemak, mobiel en overal verbinding.
Dit soort ontwikkelingen nemen ook vaak veel zorgen uithanden, die vroeger voor nogal wat uitdagingen zorgde. Met een aantal klikken word er gezorgd voor opslag van je data die altijd en overal (via internet) bereikbaar en toegankelijk is.
De persoonlijke ontwikkeling van mensen op technisch vlak heeft ook sprongen vooruit gemaakt. Het gemak waar mee de jongere generatie om gaat met nieuwe technologie staat in schril contrast tot de angst die veel oudere generaties kende voor technologische producten zoals de PC.
Deze twee trends zetten zich ook voort binnen bedrijven en hun IT voorziening. De afgelopen decennia lag de macht over het IT platform bij de IT afdeling. Deze bepaalde wat er goed was voor de organisatie en wat er wel en niet kon. De controle die de IT afdeling daarbij wilde hebben over de IT middelen stond regelmatig op gespannen voet met gebruiksvriendelijkheid en bruikbaarheid van deze middelen. De meeste eind gebruikers legde zich daarbij neer. Echter niet allemaal; zo heb ik in het begin van mijn IT carrière een jaar lang ‘kat en muis spelletjes’ gespeeld met scholieren om de school PC’s dicht gespijkerd te houden. Dit was een oneindig gevecht en eindigde in een echt onwerkbare situatie. (Daar op besloot ik het PC platform open te laten en aan de eindgebruiker terug te geven… wat uiteindelijk de beste zet bleek…)
Waar vroeger kantoor personeel misschien wel eens dacht “ik neem mijn laptop van thuis mee…”, had je daar niets aan omdat je deze meestal niet aan het bedrijfsnetwerk kon aansluiten. Mobiel internet heeft dat veranderd. Nu je op kantoor met je eigen mobiele internet verbinding aan de slag kunt, op je eigen smartphone/ipad/laptop, staat je weinig meer in de weg. Zo was het interne mail systeem al niet meer toereikend wegens de opgelegde mail quota van 250mb, dus je stuurde alles al door naar je Gmail account. Ook het delen van documenten bleek makkelijker via Dropbox of Google Apps. Contact zoeken met collega’s ? Dat doen we even via Yammer… en het CRM systeem hadden we ook niet meer nodig want Salesforce was beter en sneller bruikbaar. Deze trend word ook wel ‘schaduw-IT’ genoemd.
Cloud computing heeft een extra impuls gegeven aan het bovenstaande scenario. Met behulp van een creditcard kunnen niet alleen SAAS services (zoals beschreven in het stukje hier boven) maar ook IAAS en PAAS services. Bij PAAS services zien we ook de opkomst van eenvoudige programmeer platformen. Het zelf in elkaar zetten van Apps word daar mee ook gemakkelijk gemaakt voor de eind gebruiker.
Cloud computing is daar mee onderdeel van een eindgebruikers revolutie. Logisch dat het door veel IT-ers met achterdocht bekeken word.
De mensen van Centre4Cloud zetten deze revolutie vanuit het oogpunt van de CIO aardig neer; de governance op zijn kop en de macht bij de eindgebruiker:
Uiteraard kan de IT afdeling het gebruik van cloud services verbieden en proberen op die manier maximale controle te houden. Het is echter een utopie om te denken dat dat ook zal lukken. De hoeveelheid cloud services zijn nu al legio en de mogelijkheden zijn bijna onbeperkt. Sinds de eindgebruiker ook de mogelijkheid heeft om zelf een netwerk verbinding mee te nemen (mobiel internet), zijn verbodsmaatregelen bijna on begonnen werk.
De IT-afdeling kan zich daarom beter richten op het faciliteren van de cloud mogelijkheden. Dit door samen met de gebruikers te kijken naar de selectie van de juiste cloud services en de beste manier om deze te integreren met de eigen in-huis ICT.
Dit alles sluit ook aan bij een andere manier van beveiligen van het bedrijfsnetwerk zoals bijvoorbeeld met Jericho concepten. Een aardige parallel hier in is te vinden in het gevecht dat BlackBerry voert op het vlak van enterprise IT, zoals recent in een artikel van Security Week stond:
Employees love choice, flexibility, and fashion. That is why they are buying iPads by the pallet-load. The rise of consumer-grade Post-PC devices means that IT security must say goodbye to standard hardware platforms, sanctioned corporate anti-malware software, and consistently enforced security policies. That is why they are concerned, and why worried IT managers are RIM’s natural target audience.
Seen against the backdrop of consumerization, the PlayBook’s relative success or failure in the enterprise market is nothing less than a referendum on IT’s ability to impose its will as we enter the Post-PC era. The PlayBook device is essentially IT’s last stand. Will safe, IT-sanctioned devices win, or take a back seat to employee and consumer tastes?
Ondertussen in IT-land…
Binnen de IT afdelingen loopt op dit moment de druk op; de budgetten staan onder druk, prestatie is onder de maat en business eigenaren vragen zich af waarom de opslag bij Amazon zoveel goedkoper is dan de eigen opslag…
De IT-ers doen waar ze goed in zijn: consolideren, invoeren van nieuwe technieken als virtualisatie, door voeren van shared service centra… Op zich allemaal niets nieuws onder de zon voor de IT.
Dit zien we bijvoorbeeld bij onze Nederlandse overheid ook terug; datacenter consolidatie en meer samen werken. We weten ook al lang dat dit niet slaagt zonder goede afspraken en procedures. Dus de governance moet ingeregeld worden, ITIL boeken uit de kast, beveiligingsconcepten op elkaar afstemmen… Zaken die we ook al meer dan eens hebben gedaan in de IT.
Het aardige is echter, dat de wereld om de IT-er wel behoorlijk veranderd is. Terwijl de IT afdeling lekker met zich zelf bezig is, neemt de ‘schaduw-IT’ explosief toe. Deze wacht namelijk niet tot alle processen netjes op orde zijn en systemen geconsolideerd. De eindgebruiker wil en moet namelijk verder… en zoekt daar in zijn eigen weg.
Daar ligt dus de echte uitdaging voor de huidige CIO; de juiste balans vinden tussen het ondersteunen van de eind gebruiker met cloud services en ondertussen zijn eigen winkel verbouwen.
En bij dat laatste… komt wel wat ‘creative destruction‘ kijken. :-)
Mestvork&knuppels uit de stal… de ‘cloud’ is down!
Gisteren ging een deel van de Amazon AWS dienst verlening plat. Amazon melde het volgende:
“A networking event early this morning triggered a large amount of re-mirroring of EBS volumes in US-EAST-1,” Amazon said in a status update just before 9 am Pacific time. “This re-mirroring created a shortage of capacity in one of the US-EAST-1 Availability Zones, which impacted new EBS volume creation as well as the pace with which we could re-mirror and recover affected EBS volumes. Additionally, one of our internal control planes for EBS has become inundated such that it’s difficult to create new EBS volumes and EBS backed instances.
De verstoring kwam kort gezegd neer op de uitval van 1 van de Amerikaanse beschikbaarheids zones. De overige zones draaide wel gewoon door. Als gevolg hier van waren ook enkele andere ‘cloud’ services (voornamelijk SAAS), die boven op AWS gebouwd zijn, uitgevallen. Een lijst hier van werd gepubliceerd op http://ec2disabled.com/
Al snel zagen we dat de cloud tegenstanders de mestvorken en knuppels uit de stal hadden gehaald… want ‘de cloud’ had eindelijk zijn ware aard laten zien… en had gefaald.
Dit gebeurde al eerder, zoals mijn DatacenterPulse collega Tim Crawford in zijn blog aanhaalt:
- Oct 14, 2009 Microsoft Sidekick Data Loss
- Jun 29, 2009 Rackspace Data Center Outage
- May 14, 2009 Google Outage
- Mar 21, 2009 Carbonite Storage Failure
Ook bij deze uitval stonden mensen op de barricade te schreeuwen dat cloud niet betrouwbaar was. Voor leveranciers (en ICT-ers) waar voor de cloud ontwikkeling een bedreiging is (reëel of niet..), is dit een uitstekende gelegenheid om weer wat FUD rond te strooien. Deze tactiek haalde ik al eerder aan in mijn blog: Controle en Vertrouwen; sleutels voor cloud. Hierbij gaf ik ook aan dat het vertrouwen gemakkelijk geschaad word:
Het vertrouwen in cloud computing is iets wat gemakkelijk te schenden is. Het traditionele datacenter leeft redelijk ‘onder de radar’ als het gaat om uitval. Meestal raakt uitval daar slechts enkele applicaties of een deel van de business. Deze uitval kan wel degelijk een grote impact hebben op de productiviteit van een organisatie maar het zal nooit de mate van negatieve publiciteit krijgen die cloud providers ontvangen.
Een vliegtuig crash komt wel in het nieuws, maar de 1000-en auto ongelukken die zelfde dag meestal niet.
Opvallend was echter ook dat een aantal andere cloud services, waar van bekend is dat ze op AWS draaien, gewoon in de lucht waren. Grootste voorbeelden waren Netflix en Twilio.
Referentie architectuur…
In voorgaande blogs gaf ik ook al aan, dat cloud adoptie en migratie draait om de adoptie van een referentie architectuur van iemand ander. Je gaat aan de slag op een IAAS of PAAS omgeving die door iemand anders ontworpen en gebouwd is. Dit men hun visie en gedachte goed. Je moet je dus aan hun regels houden;
Het begrijpen van de referentie architectuur en ontwerp principes van je cloud leverancier is bijzonder belangrijk. Zowel bij IAAS, als bij PAAS geld dat je applicatie of omgeving ontworpen moet zijn voor deel-systeem uitval. Zoals in de PAAS serie aangegeven: ‘Cloud applications assume failure.’ Soms word dit ondervangen door de aangeboden frameworks, maar je moet dan wel begrijpen hoe deze werken.
Organisaties die niet geraakt werden door de AWS uitval begrepen de architectuur optimaal en hadden hun diensten bij ontwerp en bouw al verdeeld over meerdere geografische beschikbaarheids zones, zoals NetFlix in een presentatie (slide 32-35) eerder liet zien:
Verder zijn er diverse andere mogelijkheden om redundantie in te bouwen in een AWS omgeving. Zie diverse blogs met tips:
- Why Twilio Wasn’t Affected by Today’s AWS Issues
- Cloud Outages, Redundancy, and Unicorns
- Amazon Outage Concerns Are Overblown
- How to work around Amazon EC2 outages
Systeem uitval is een dagelijkse realiteit. Rond cloud computing word vaak geroepen dat ‘cloud omgevingen niet kunnen uitvallen’. De realiteit is echter dat cloud infrastructuren ook kunnen uitvallen. Het verschil tussen cloud en traditionele infrastructuur is echter dat cloud nieuwe (technologische) mogelijkheden biedt voor redundantie en het herstarten van de dienstverlening als deze uitval plaats vind.
We moeten dus blijkbaar nog wel leren om gaan met deze nieuwe vormen van beschikbaarheid en disaster recovery (DR) 🙂
Waarom de stap van Facebook interessant is…
De afgelopen week kondigde Facebook het Open Compute initiatief aan. Kort gezegd publiceerde ze al hun bouw tekeningen van hun datacenter en servers met de mededeling; hier is het, gebruik het, verbeter het…
In de dagen daar op kwam er een stort vloed aan blogs en twitter discussies los over het initiatief. Na een flinke discussie afgelopen weekend met DatacenterPulse leden en cloud guru’s; waarom dit initiatief relevant is voor jou (Enterprise) IT omgeving:
Facebook behoord tot mijn rijtje van bedrijven uit de Formule 1 der ICT; bedrijven die ver vooruit zijn in technologische ontwikkeling, vaak vanwege schaalgrote, en waar van op termijn interessante technologie ontstaat die bruikbaar is voor Enterprise IT en later MKB IT.
Deze bedrijven hebben in de afgelopen jaren diverse interessante ontwikkelingen naar buiten gebracht, die nu al een impact hebben op enterprise IT omgevingen. Een voorbeeld is de inzet van datacenter containers; Uiteraard is de inzet van een container vol met 1500 servers een maatje te groot voor de meeste organisaties. Echter het modulaire concept er achter heeft de manier van datacenter bouw veranderd. Zeker als je kijkt naar het huidige portfolio van veel datacenter aanbieders, zie je altijd wel ergens een ‘modulaire’ oplossing. Deze innovatie is dus opgepakt door de eindgebruikers en de markt, waarna er producten op door ontwikkeld zijn die toepasbaar zijn voor de ‘normale’ IT.
Een ander voorbeeld is de ontwikkeling van Hadoop voor de afhandeling van grote hoeveelheden data. Over dit ‘data olifantje’ schreef ik al eerder.
Facebook geeft nu een kijkje in de keuken van hun datacenter en servers. Google deed dit in het verleden ook al een beetje, maar nooit zo open als Facebook nu doet. In eerste instantie staat het volledig (bouwkundig) ontwerp van het Facebook datacenter op internet samen met de server ontwerpen.
De aankondiging van Facebook over hun Open Compute initiatief werd gematigd positief ontvangen; de vraag was vooral wat moet ik (als normale IT-er) er mee.
Laat ik duidelijk zijn; Het 1-op-1 kopiëren van de ontwerpen van Facebook zal een Enterprise IT omgeving niet helpen. Net zo min als het zal helpen om de Google of Amazon ontwerpen te kopiëren (als die publiek bezit zouden zijn). Hier voor zijn de omgevingen en doelen te verschillend.
Er is echter wel een hoop van te leren voor de enterprise IT-er. Door kritisch te kijken in de keuken van de Formule 1 kun je zien waarom het hun lukt om wel 10.000-en servers met enkele beheerders in de lucht te houden, deze snel uit te rollen en hogere beschikbaarheid te bieden tegen lagere kosten.
Daarnaast geeft het ons als eind gebruiker inzicht in de technologische mogelijkheden. Hiermee kunnen we de leveranciers onder druk zetten om ons betere producten te leveren. Dit past geheel in de visie die DatacenterPulse na streeft: “influence the datacenter industry through end users”
Twee andere Open* ontwikkelingen die de moeite waard zijn van het volgen op het IT vlak zijn:
OpenStack is a collection of open source technologies delivering a massively scalable cloud operating system. OpenStack is currently developing two interrelated projects: OpenStack Compute and OpenStack Object Storage. OpenStack Compute is software to provision and manage large groups of virtual private servers, and OpenStack Object Storage is software for creating redundant, scalable object storage using clusters of commodity servers to store terabytes or even petabytes of data.
OpenFlow enables networks to evolve, by giving a remote controller the power to modify the behavior of network devices, through a well-defined "forwarding instruction set". The growing OpenFlow ecosystem now includes routers, switches, virtual switches, and access points from a range of vendors.
Deze laatste heeft vooral mijn interesse omdat er wel netwerk innovatie is geweest op snelheid (10G, etc..) maar niet echt een open initiatief op het gehele eco-systeem. Hiermee lijkt het netwerk ook echt aansluiting te gaan vinden met de cloud ontwikkelingen op opslag en compute gebied.
Uiteindelijk zien we een heleboel interessante ontwikkelingen aan de horizon, die Enterprise IT gaan helpen. Zeker bij de bouw van private cloud en focus op ‘big data’.
Infrastructuur commodity ?
De Facebook openheid op dit vlak geeft ook nog een andere trend aan; het hebben van een datacenter en IT infrastructuur word steeds minder een strategisch voordeel. Feitelijk kan de Facebook concurrentie het model compleet kopiëren, maar Facebook geeft eigenlijk aan dat dit geen bedreiging zal zijn voor hun business. Ze richten zich op hun belangrijkste waarde; de data en hun eind gebruikers. Deze leveren wel het strategisch voordeel, zoals ook de Huffington Post concludeert:
"[The Open Compute Project] really is a big deal because it constitutes a general shift in terms of what how we look at technology as a competitive advantage," O’Grady said. "For Facebook, the evidence is piling up that they don’t consider technology to be a competitive advantage. They view their competitive advantage in the marketplace to be their users."
Die conclusie werd ook al getrokken rond infrastructuur software (zoals database) bij Facebook en enkele andere, rond de openheid van hun ontwikkelingen;
For Facebook, the value is not in the infrastructure – though Hip-Hop demonstrates the value of even marginal improvements in performance for high scale players – it is in the users and the data they generate. As Tim O’Reilly famously put it, “data is the Intel Inside.”
Read more: http://redmonk.com/sogrady/2011/03/11/how-important-is-software/#ixzz1JFQUwNwa
En dat alles zou wel eens de belangrijkste conclusie kunnen zijn van al deze publicaties en discussies; het gaat om de data… en de IT er om heen word een commodity. Met dank aan de Formule 1 van IT en cloud computing…
Meer van mijn cloud collega’s:
Belastingdienst en cloud… leuker en makkelijker?
Soms is het fijn om te zien hoe andere overheids collega’s de potenties van cloud computing inzien en deze tot hun eigen voordeel aanwenden. Bij deze de credits voor mijn Belastingdienst collega’s:
Tijdens een recente NEN bijeenkomst rond de standaardisatie van cloud computing gaf de Belastingdienst een presentatie over hun werk rond integratie tussen de Belastingdienst en SAAS providers, onder de titel (Samen)werken in ‘de cloud’ (PDF).
De Belastingdienst ziet dat het gebruik van cloud computing een massale vlucht aan het nemen is. Als dit de bedrijfsadministratie betreft dan zien we een aantal gemeenschappelijke belangen voor maximale integratie ontstaan:
- De gebruiker dient ten alle tijden audittrail’s te kunnen produceren rond bijvoorbeeld zijn financiële boekhouding.
- Ook de informatie verwerker (de SAAS aanbieder) kent zulke regels, aangevuld met deze functionele wens vanuit de eindgebruiker.
Voor de Belastingdienst heeft deze opkomst van SAAS als voordeel dat er veel word gestandaardiseerd. Hierbij kunnen gemakkelijker afspraken worden gemaakt voor gestandaardiseerde toegang tot de data.
Afspraken tussen Belastingdienst en de SAAS leverancier kan ook zorgen voor het minder makkelijk ‘onderwater’ manipuleren van de data in de boekhouding, waar mee fraude tegen gegaan kan worden.
Het idee is om integratie met bepaalde SAAS cloud providers te zoeken waarbij gebruik gemaakt gaat worden van een keurmerk en een open community.
Dit alles levert dan de volgende voordelen op:
Ondernemer/ZZP-er:
–zekerheid: keurmerk is gezamenlijk met stakeholders ontwikkeld
–Hoge kwaliteit tegen lage kosten
–efficiëncy: voorkomen dubbele werkzaamheden
–hulp bij kiezen voor betrouwbare systemen
Intermediair:
–Zekerheid
–Goede kwaliteit van administratie
–Efficiënte inrichting administratieve keten
SAAS aanbieder:
–zekerheid
–erkenning van de kwaliteit
–meer klanten
BD:
–goede kwaliteit van administratie en aangiften
–efficiënte inrichting van het toezicht
–mogelijkheden voor systeemtoezicht (geautomatiseerd)
–SAAS-aanbieder werkt onder het keurmerk voor al zijn klanten
Ook banken en andere overheids organisatie kunnen mee liften op dit keurmerk en het (technologisch) concept.
Met de invoering hier van, kunnen bedrijven dus gemakkelijker hun bedrijfsadministratie naar ‘de cloud’ verhuizen. Weer een cloud barrière van het lijstje afgestreept… 😀
Controle en Vertrouwen; sleutels voor cloud
Als we naar cloud computing kijken komen er al snel een flink aantal voordelen, maar ook barrières voorbij:
- Beveiliging;
- Volwassenheid;
- Governance;
- Data integriteit
- Monitoring
- Audit
- Identiteit en toegang
- Financiële controls
- Compliance;
- PCI
- SAS70
- Etc..
Al deze barrières draaien in basis om ‘vertrouwen’ en ‘controle’. Soms is dit vertrouwen en controle vanuit de overheid die via wetgeving iets of iemand wil beschermen (wet) en soms door de overheid aangewezen instanties zoals de Nederlandse Bank, die de banken sector dient te controleren. Hierbij hebben we het dan vaak over compliance regels.
De meeste barrières voor cloud adoptie worden echter opgeworpen door leveranciers die hun markt aangevallen zien en… je eigen ICT afdeling;
De ICT-er en vertrouwen
De vertrouwen en controle issue tussen de IT organisatie en de eindgebruiker is al langer interessant. Neem bijvoorbeeld de desktop; Al enige jaren vertrouwt de IT organisatie zijn eindgebruiker niet en timmert daarom op alle mogelijke manier de desktop dicht. Zo voorkomen we dat die ‘domme’ eindgebruiker iets stuk maakt en het is nog veiliger ook. Deze manier van handelen gaat echter voorbij aan het feit dat de eindgebruiker misschien helemaal niet geholpen is in zijn dagelijks werk, met die ontzettend dicht getimmerde desktop.
Bij mijn IT security collega’s gaat dit alles vaak nog een stapje verder. Ik krijg af en toe het gevoel dat zij die eind gebruiker vooral lastig vinden. Soms lijkt de IT afdeling en zeker de security collega’s hier mee aan de macht te zijn in de organisatie. Er is dan een behoorlijke scheef groei ontstaan in het idee dat ICT de business zou moeten ondersteunen. In die situatie is security een dooddoener geworden voor nieuwe ontwikkeling en innovatie. Deze macht gaat volledig voorbij aan het feit dat de business de eigenaar is van de informatie en deze zelf zou moeten kunnen beslissen wat er mee gebeurd. De IT afdeling en security mensen hebben daar in slechts een advies functie, en dienen de risico’s in kaart te brengen met suggesties voor maatregelen.
Ondertussen veranderd de eindgebruiker vanuit generatie en bijbehorende cultuur. De generatie die nu de werkvloer betreed en die nu naar de top van organisaties door stromen gaan anders met technologie om dan de babyboomers die tot nu toe aan de macht zijn.
Daarnaast hebben we ook een technologische evolutie door gemaakt die het gebruik van ICT heeft vergemakkelijkt. Zo kan opa van 86 ook makkelijk met de iPad werken.
Het is goed voor te stellen dat de ICT-er en zijn afdeling dit alles met lede ogen aanzien; mondige gebruikers die binnen komen met hun eigen iPad en zelf IT resources regelen zoals Google Apps, of overstappen naar SalesForce als hun interne CRM niet bevalt. Dit alles tast de controle aan die de ICT-ers jaren lang hebben gehad.
De truc voor leveranciers en ICT-ers om cloud buiten de deur te houden is het creëren van Fear, Uncertainty and Doubt (FUD) rond het gebruik van cloud computing. Elke aanleiding word gebruikt om desinformatie te verspreiden en het hoofdstuk beveiliging leent zich goed voor het verspreiden van angst. Zo waren sommige er als de kippen bij om een koppeling te leggen tussen de Wikileaks (cabels) en gebruik van cloud computing. Dit terwijl het lekken van deze stukken gebeurde vanuit een intern US Army netwerk via een CD.
De cloud is ook bedreigend voor ICT-ers, omdat sommige denken dat hun werk wel eens zou kunnen verdwijnen als bedrijven al hun ICT naar een public cloud provider zouden verplaatsen.
Ook de private (in huis) cloud levert dit soort zorgen op. De zware mate van automatisering van ICT processen die hierbij gebruikt wordt geeft ICT-ers het gevoel dat ze er geen controle meer over hebben. Het niet langer handmatig uitvoeren van acties op een systeem en moeten vertrouwen op de acties van het systeem zelf beangstigd blijkbaar. Daarnaast zien sommige daar mee ook werk, en mogelijk banen, verdwijnen.
Ook de veranderende verhouding tussen ontwikkeling en beheer (DevOps) levert spanning op. Het afbreken van de silo’s binnen de IT-afdeling is een veranderingsproces dat tot de nodige verzet zal leiden.
Samenvattend kunnen we stellen dat de mentaliteit van de IT-afdeling en het wantrouwen van de technologie, een belemmering vormen voor de adoptie van (public) cloud computing.
Veiliger?
Over de vraag of cloud computing veiliger is kun je tientallen blogs vinden die deze vraag positief en negatief beantwoorden. De juiste vraag is echter ‘veiliger als wat?’. Christian Reilly en Chris Hoff merkte recent op:
As Chris Hoff has inferred many times via his Rational Survivability blog and specifically in his excellent presentation entitled “Cloudifornication”, the question of “is the cloud more secure?” can only be answered by the question “more secure than what?“. In a parallel universe, the question “is it better or worse than my current environment?” can only be answered with “how bad is your current environment?”. Quid Pro Quo.
Een aantal van de public cloud providers is in het bezit van een ISO 27001, SAS 70 Type II en PCI DSS (zoals Amazon). Dit dan vaak boven op kwaliteits certificaten als een ISO 9001. Zouden de traditionele ICT omgevingen en afdelingen vandaag de dag deze audits ook zonder kleerscheuren overleven? De vraag is dus: ‘hoe goed of slecht is het op dit moment gesteld met je eigen ICT omgeving?’ Pas als hier een eerlijk antwoord op volgt, kun je een vergelijking trekken met de mogelijkheden in de cloud voor je eigen ICT en de gevaren.
Los van alle technologische mogelijkheden en de berg certificaten blijft het vooral een kwestie van psychologische barrières zoals recent onderzoek door IDC en VMware op merkte:
The topic (security) has both technology and organization/compliance facets, as technical factors define the security and safety level of data stored in the cloud; at the same time, even in those cases where the third-party datacenter is certified and proofed, and all compliances are cleared, there is still a clear psychological barrier in knowing that data and applications reside physically “somewhere else.”
Beter beschikbaar?
In de lijn van de veiliger discussie ligt ook de ‘beter beschikbaar’ discussie voor cloud computing. Hier vinden we ook de nodige FUD. Recent kondigde Google aan dat ze al het ‘gepland onderhoud’ uit hun SLA schrapte omdat ze deze onderhouds periodes niet meer nodig hebben. Hier mee komt ‘zero-downtime’ akelig dichtbij en dat doet natuurlijk de nodige stof op waaien.
De daar op volgende discussie kwamen al snel op betrouwbaarheid en vertrouwen, waar mee we weer een psychologisch element te pakken hebben.
Het vertrouwen in cloud computing is iets wat gemakkelijk te schenden is. Het traditionele datacenter leeft redelijk ‘onder de radar’ als het gaat om uitval. Meestal raakt uitval daar slechts enkele applicaties of een deel van de business. Deze uitval kan wel degelijk een grote impact hebben op de productiviteit van een organisatie maar het zal nooit de mate van negatieve publiciteit krijgen die cloud providers ontvangen. Een aardige analogie in de blog van Christian Reilly maakt duidelijk waarom:
The number of US highway deaths in a typical six month period – around 21,000 – roughly equals all commercial jet fatalities worldwide since the dawn of jet aviation over four decades ago. In fact, fewer people have died in commercial airplane accidents in America over the past 60 years than are killed in US automobile accidents in any typical three-month time period. (Source : Boeing Corporation)
It’s very infrequent to hear of a road crash (the traditional data center) make national news, but in the event of a commercial jet crash (the cloud) then it’s guaranteed to make headlines. Perhaps this is simply due to the number of people affected on board the airliner at a single time during the incident ?
Hiermee is het vertrouwen van mensen in een cloud computing provider gemakkelijker beschadigd. Het is dus belangrijk om objectieve gegevens te hebben over de beschikbaarheid van een cloud provider en de bijbehorende SLA’s.
Een goede onafhankelijke bron hier voor is bijvoorbeeld CloudHarmony.
Kom op met die controle!
ICT en de business dienen gezamenlijk op te trekken als het gaat om de adoptie van cloud computing. Dit is nodig vanuit financiële en compliance overwegingen. De ICT-er dient hierbij de organisatie te helpen om het maximale uit het cloud potentieel te halen en een gezonde balans te bewaken tussen interne en externe diensten. Het geven van een carte blanche voor het gebruik van cloud computing kan leiden tot hogere kosten en distributie van data buiten de eigen organisatie, die vanuit veiligheid en compliance ongewenst is.
Om deze balans tussen interne ICT en public cloud te bewaken en bewaren, komen er steeds meer cloud management platformen op de markt zoals enStratus en ServiceMesh. Deze platformen leveren governance voor hybrid cloud computing en slaan hier mee een brug tussen intern en externe resources.
Het gaat hierbij om mogelijkheden van centrale inkoop en administratie van cloud computing services, ongeacht de leverancier. Binnen het ‘portaal’ wat hierbij komt kijken, kan men het gebruik van public en private cloud computing services coördineren, evalueren, autoriseren en beheren. Ook zaken als single sign-on en het vastleggen en monitoren van handelingen is onderdeel van deze cloud management platformen.
Zoals Chris Hoff in zijn meeste recente presentatie aan gaf is de sleutel integratie. Zodra cloud leveranciers API’s ondersteunen zoals die door de Cloud Security Alliance (CSA) word ontwikkeld, maakt dit het makkelijker om audits uit te voeren op de omgeving van deze leveranciers.
The goal of CloudAudit is to provide a common interface and namespace that allows cloud computing providers to automate the Audit, Assertion, Assessment, and Assurance (A6) of their infrastructure (IaaS), platform (PaaS), and application (SaaS) environments and allow authorized consumers of their services to do likewise via an open, extensible and secure interface and methodology.
In de komende tijd zullen we de focus van ‘het is niet veilig en betrouwbaar’ zien verschuiven naar dit soort governance vraagstukken en de technologische en organisatorische oplossingen hier voor.
Hierbij is de cultuur in de organisatie en de mentaliteit van de IT-afdeling zeer belangrijk. ICT-ers moeten weer begrijpen dat hun missie is de organisatie optimaal te ondersteunen met ICT en dat cloud computing daar een onderdeel van is. Of ze nu willen of niet. Leidinggevende (zoals CIO/CTO) dienen zich bewust te zijn van deze weerstand en deze actief te adresseren.
Security professionals dienen vooral te redeneren vanuit risico en op basis hier van de organisatie te adviseren over de mogelijkheden om de risico’s af te dekken of te accepteren. Ze gaan hier mee van ‘nee’ naar ‘ja, maar…’.
Als we gezamenlijk dit spelletje niet spelen, zal de business en IT-afdeling steeds verder uit elkaar groeien.
Meer:
De nieuwe overheid i-Strategie… & Cloud
De afgelopen week was er de aankondiging van de nieuwe i-Strategie voor de rijksoverheid, gevolgd door de mededeling dat de overheids-CIO’s dit plan hadden goed gekeurd:
De ict- en informatiestrategie (I-Strategie) van de Rijksoverheid is definitief goedgekeurd door de Interdepartementale Commissie van cio’s (ICCIO). Dat maakte Rijks-cio Maarten Hillenaar bekend op het Digitaal Bestuur Congres 2011. Als laatste stap wordt de I-Strategie nu aan de Tweede Kamer aangeboden. De strategie heeft betrekking op alle ict-voorzieningen voor de bedrijfsvoering van de Rijksoverheid en op een aantal generieke ict-voorzieningen in het primaire proces.
In het kader van de bezuinigingen en de stap naar een kleinere en efficiëntere rijksoverheid, doet onze Rijks-cio wat hij moet doen en komt met een plan voor de noodzakelijke samenvoeging van ICT voorzieningen.
Uiteraard komt ‘cloud’ ook voorbij in de context van de nieuwe strategie. Er schuilen tenslotte veel voordelen in het gebruik van cloud. Zeker als je alle media om de hype heen mag geloven. Ook andere overheden zoals die van Japan en de USA doen aan ‘cloud’.
Nu moet ik bekennen dat ik de exacte inhoud van de i-Strategie niet ken, dus mijn conclusies moet baseren op artikelen uit de diverse (ICT)media. In deze media zie ik echter steeds het zelfde terug komen;
…De strategie grijpt in op alle ict-voorzieningen voor de bedrijfsvoering van de Rijksoverheid alsmede op een aantal generieke ict-voorzieningen in het primaire proces.
…spreekt Hillenaar over de gesloten Rijksoverheid-Cloud. Met het netwerk en de DWR zijn de voorzieningen er om een Rijks-Cloud in te richten van waaruit allerlei centrale toepassingen kunnen worden gefaciliteerd. Daarbij past ook de consolidatie van de huidige 63 datacenters waarmee het proces van vereenvoudiging en standaardisatie verder wordt doorgezet.
UK G-Cloud
In mijn vorige blog rond overheidscloud schreef ik over de Amerikaanse overheid en de manier waar op zij cloud hebben opgepakt. Een nog betere parallel voor het ICT proces dat nu start bij de Nederlandse overheid, is te vinden bij de Engelse overheid. Eind 2010 sprak ik Mike Truran over de ontwikkeling van de UK G-Cloud.
De gekozen hoofdgebieden uit de UK, komen overeen met die in Nederland:
- Datacenter Strategy –> al enige tijd punt van Nederlands onderzoek
- Open Source, standards –> in Nederland al enige tijd actief met beperkt succes
- Public sector network strategy –> beperkt actief in Nederland, bijvoorbeeld de ‘haagse ring’
- Common Desktop Strategy –> in Nederland het veel besproken DWR project
Al deze onderdelen zien we in de besproken i-Strategie ook weer terug/bij elkaar komen. Het traject in de UK rond G-Cloud is echter al gestart in 2009. De ontwikkeling van de UK strategie is zwaar beïnvloed door de manier waar op Obama dit in de USA heeft aangepakt; “The Obama effect: The US IT Revolution and the UK.” Zo zien we overheids-IT wereldwijd grof weg dezelfde kant op gaan, maar met duidelijke verschillen in de uitvoering en uitwerking er van.
Traditioneel zijn overheden goede klanten van de grote IT ‘System Integrators’ van deze wereld. Dit alles gaat gepaard met mega contracten en aanbestedingen, waar veel kleine organisaties nooit aan zouden kunnen deel nemen. Dit is ook het geval in de UK, waar veel overheids IT is ge-outsourced naar een aantal grote marktpartijen.
Het is dan ook niet vreemd dat deze staan te trappelen om de overheid een ‘cloud’ te verkopen. Zeker met de huidige economische condities lijkt een aanbesteding voor de bouw en migratie van overheids ICT een zeer welkome bron van inkomsten.
Met behoud van hun (financiële) aandeel willen deze huidige dienst verleners dus ook wel mee werken aan de consolidatie van de overheids spulletjes.
HP was er dus ook snel bij om te melden dat ze een demo omgeving hadden voor de UK overheid waarbij ze de G-Cloud konden laten zien.
Ik kan me zo ook voorstellen dat de telefoon van onze Rijks-cio niet stil staat na de aankondiging van de i-Strategie, en de grote IT leveranciers aan de poort staan te trappelen.
In Nederland lijken we dezelfde route te volgen als de UK, waarbij ‘cloud’ staat voor het bij elkaar zetten (consolidatie) van overheids datacentra en IT infrastructuur en op die manier geld te besparen. Dit is een consolidatie slag die diverse grote bedrijven in de afgelopen jaren ook al hebben afgelegd om hun ICT kosten te drukken. De vraag is echter of we dit momentum niet moeten pakken voor echte verandering en vooruitgang.
Volgende stap?
Zoals Peter Hinssen in zijn ‘New Normal’ beschrijft, geeft cloud ons de volgende stap in de IT evolutie:
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=3ugBwy343Ak&w=448&h=252&hd=1]
De vraag is nu welke volgende stap de overheid moet nemen in zijn IT evolutie. De i-Strategie maakt duidelijk dat er iets moet gebeuren en de Rijks-cio ziet kansen, in wat misschien wel het ‘spoetnik moment’ is voor overheids-IT. Tijd om een sprong vooruit te maken dus…
Better… for less (not: buy more servers… and more licences)
Het UK rapport “Better for Less – How to make Government IT deliver savings.” (PBA) geeft een verfrissende kijk op overheids ICT, innovatie en de juiste manier van markt stimulatie. Het evalueerde de strategie van de UK Gov en de bouw van hun G-‘Cloud’. Het keek ook naar de manier waar op de huidige IT ‘System Integrators’ hun dienst verlening inzetten en het feit dat deze bij grote contracten vooral gebaat zijn bij het handhaven van status-quo en niet bij echte innovatie. Rond het gebruik van cloud diensten beschrijft dit rapport:
Government must stop believing it is special and use commodity IT services much more widely. It must make the most of its tremendous institutional memory and experience to make IT work together across government and it must innovate at an entirely different scale and price point.
…
Government applications and services should therefore be available ‘in the cloud’. Not in a cloud, in the cloud, for the reasons discussed above. This requires a fundamental change in the way government procures its infrastructure, which is currently based on providing an inward-facing ”G Cloud”. It also promotes and encourages the development of smaller, iterative applications that can be used by different departments across government,
De door de Nederlandse Rijks-cio aangehaalde “generieke ict-voorzieningen” zijn meestal commodity ICT en derhalve uitstekend geschikt om uit de cloud als SAAS te halen.
Uiteraard laait hierbij het debat over veiligheid altijd weer op. Hier word echter volop op ingespeeld door de leveranciers van SAAS oplossingen. Vele zijn in het bezit van International Organization for Standardization (ISO) 27001, Statement on Auditing Standards (SAS) 70 Type I and Type, PCI-DSS, HIPAA, etc.. Dit zijn vaak meer audit controls dan dat menig IT afdeling van de overheid kan tonen.
Daarnaast leveren sommige SAAS leveranciers een speciale overheids versie, die aan nog meer (overheids) eisen voldoet, zoals Microsoft BPOS Federal (nu Office 365). Hierbij zijn vaak ook garanties af te geven over de locatie van data.
En de rest…
Uiteraard is niet alle ICT binnen de overheid commodity ICT en blijven we vanuit de veiligheid discussie ook data houden die niet gehuisvest kan worden in de public cloud. Hierbij zal sommige data afhankelijk zijn van wetgeving die ons op dit moment beperkt in de mogelijkheden van cloud gebruik.
Gelukkige bied het cloud model hier ook kansen in diverse smaken (IAAS, PAAS, SAAS) en soorten (Public, Private). (Zie PAAS artikel, eerste deel).
Het bouwen van een private cloud, is daarbij echt iets anders dan enkel de consolidatie van de huidige ICT voorzieningen. Gezien de schaal van ICT bij de gehele Nederlandse overheid, liggen hier kansen om een cloud omgeving te bouwen op de manier waarop de ‘big boys’ dat doen. Zoals in het eerder geschreven artikel Formule 1 van ICT beschreven moet je voor de bouw van een echte private cloud omgeving goed kijken naar de public cloud leveranciers en de manier waar op zijn in techniek en proces hun IT bedrijven. Hoe meer je daarbij cloud standaarden gebruikt, die in de public cloud ook gebruikt worden, hoe beter de overlevingskansen worden voor je ICT strategie op langere termijn. Zoals Forbes recent melde in een cloud do&don’ts:
Don’t use a private cloud without a migration plan to the public cloud. A variety of vendors have bet the farm on the fact that clouds based on proprietary hardware, meaning anything more expensive than the cheapest commodity technology, will always be more expensive than the public cloud as built by Google and Amazon that relies on the cheapest components.
…private clouds must be built on public cloud standards so that the same management systems can be used. In this way, computing workloads can move easily from your private cloud to the public cloud.
…
Don’t let the cloud happen to you. Remember, the biggest impact that the cloud in any form will have will be when it translates into business value. None of the vendors will ever be able to tell you about how to do this. Their story will always be about cost and abstract “flexibility.”
The winners will be the companies that understand how the cloud makes new offers and products possible.
Het is dus van belang om goed te weten wat er komt kijken bij het bouwen van een private cloud. Dit voorkomt te hoge kosten bij de exploitatie van de private cloud en hoge kosten bij toekomstige migratie naar public cloud.
De verdeling van de totale ICT voorziening zal namelijk constant in transitie zijn over de vlakken van public, private, IAAS, PAAS en SAAS: van de huidige ICT, naar meer gebruik van cloud (public&private). Na enige tijd zullen applicaties (en data) uit de private cloud omgeving ook geschikt worden voor een transitie naar de public cloud. Na enige jaren zal de traditionele IT omgeving verdwijnen. De meeste ICT functies zullen uiteindelijk afgenomen worden in de public cloud (80%). Enkele functies zullen nog geleverd worden vanuit de private cloud (20%):
‘Dit gaat even pijn doen’…
De overheid is nooit echt goed geweest in het uitvoeren van hele grote projecten en zeker niet op ICT vlak. Daarnaast zal het best lastig zijn om alle departementen op een lijn te krijgen. ICT hervorming op deze schaal zal ook altijd gepaard gaan met de nodige miljoenen aan investeringen.
Dit zal echter het geval zijn bij elk te kiezen scenario. Zodra we bijvoorbeeld alle departementen gebruik zouden laten maken van 1 (nieuw) datacenter als co-lo omgeving, begint daar de discussie al over niet op elkaar afgestemde beveiligingsmodellen tussen departementen. En dat is co-lo nog de ‘laagste’ vorm van consolidatie.
Ik wil dus niet beweren dat deze transitie naar een ‘overheid & IT 2.0’ makkelijk zal zijn. We bevinden ons in een complexe ICT wereld, waarbij elke migratie pijn zal doen. De vraag is echter of de overheid nu een echte stap vooruit durft te nemen;
- Gebruik van public SAAS voor commodity ICT functionaliteit.
- Gebruik van off-premises private PAAS/IAAS voor overige ICT functionaliteit.
- Gebruik van on-premises private PAAS/IAAS voor gevoelige data en ICT functionaliteit.
Als we dit combineren met stimulatie van innovatie door de markt (zoals in het Better for Less document) en andere manier van applicatie bouw (crowdsourcing), voorzie ik een mooie toekomst voor de overheids ICT en de ‘overheids cloud’.
PAAS & de toekomst van programmeren (3)
In het laatste deel van het drieluik rond PAAS en de toekomst van programmeren enkele afrondende gedachte;
Platform As A Service (PAAS) gaat in de komende periode een belangrijke doorontwikkeling krijgen en daar door een prominentere rol in het cloud portfolio. Zelfs Amazon ziet de kansen op dit deel van de markt en lanceerde deze week de AWS Elastic Beanstalk. Werner Vogels (CTO Amazon) meld in zijn blog:
…developers who do not need control over the whole software stack often use development platforms that help them manage their application development, deployment and monitoring. There are some excellent platforms running on AWS that do precisely this; Ruby on Rails developers have Heroku and Engine Yard, Springsource users have CloudFoundry Drupal developers can use Acquia, and PHP aficionados can sign up for phpfog, just to name a few. These platforms take away much of the "muck" of software development to the extent that most RoR developers these days will choose to run on a platform instead of managing the whole stack themselves.
Gaat IAAS verdwijnen?
Infrastructure As A Service (IAAS) speelt een hele belangrijke rol; het is cruciaal voor een heleboel innovatie op het gebied van PAAS en SAAS. Veel van de huidige startups rond PAAS en SAAS maken gebruik van IAAS oplossingen zoals die van Amazon. Het feit dat deze bedrijven onbeperkte opslag en rekenkracht tot hun beschikking hebben tegen een pay-per-use model levert een belangrijke bijdrage aan hun succes. SAAS oplossingen zoals Dropbox (gebouwd op Amazon S3 storage) en PAAS oplossingen zoals Heroku (ook op Amazon IAAS), hadden bijvoorbeeld grote moeite moeten doen om het benodigde kapitaal bij elkaar te krijgen om hun groei te faciliteren. Denk hierbij aan de CAPEX die nodig is voor hardware en de OPEX voor de tientallen systeembeheerders om dit alles in de lucht te houden.
IAAS zal hierbij voor de eind gebruiker/enterprise IT naar de achtergrond verdwijnen. PAAS en SAAS zijn nu eenmaal de lucratievere modellen voor de CIO.
En SAAS dan?
Zoals eerder beschreven, zullen commodity IT producten zeer geschikt zijn voor Software As A Service. Daarnaast zullen we zien dat een golf aan nieuwe (internet) applicaties, die geleverd worden als SAAS, zullen ontstaan. Dit komt omdat IAAS en PAAS omgevingen ontwikkelaars gereedschap in handen geeft, die ze nog niet eerder hadden. Dit zal leiden tot vele nieuwe innovaties. De aanwezigheid van App Stores, om een applicatie gemakkelijk in te kunnen aan bieden, versterkt dit.
Helemaal geen programmeurs meer?
In de vorige delen werd aangenomen dat de ‘tech-savy’ eind gebruiker met zijn kennis en de nieuwe technologische mogelijkheden, zelf applicaties gaat bouwen met microfunctionaliteit. Dit betekend echter niet dat we geen programmeurs meer nodig hebben. Het werkveld van de huidige programmeurs zal zich wel verleggen.
De leveranciers van PAAS en SAAS omgevingen hebben grote behoefte aan goede programmeurs. Zeker mensen met kennis van Python, Ruby en/of Java worden veel gevraagd door dit soort bedrijven. Deze markt zal dus uitbreiden.
Voor de organisaties waar IT niet de core business is (zoals enterprise IT), zal er in eerste instantie behoefte zijn aan programmeurs voor data ontsluiting. Denk hierbij aan de bouw en onderhoud van API’s. Zeker in de eerst komende jaren zal slechts niet kritische en commodity ICT (&data) naar de public cloud verdwijnen. De bedrijf kritische data zal intern nog ontsloten moeten worden en mogelijk voorzien van een applicatie set. De organisatie zal echter wel eisen van de IT afdeling dat dit gebeurd op een interne cloud omgeving. Daarnaast wil men de mogelijkheid om de applicatie in de toekomst te transporteren naar de (public) cloud. Dit betekend dat nieuwe applicaties dus wel ‘cloud ready’ gebouwd moeten worden.
Binnen enterprise IT zal er daarnaast altijd behoefte zijn aan het in stand houden van legacy omgevingen. Er zijn nog steeds mensen met COBOL bezig en zo zullen er ook nog mensen bezig blijven met interne (legacy) Java en .NET applicaties.
Naar mate er meer mogelijkheden komen voor eind gebruikers om hun eigen (micro)functionaliteit te bouwen, zal de behoefte voor grote interne applicaties afnemen. Daarmee neemt de behoefte aan interne programmeurs ook af. De behoefte aan goede data ontsluiting, via API’s, zal hierbij toenemen. Ook bij de inzet van crowdsourcing voor applicatie bouw, zien we dat de programmeur geen onderdeel meer behoeft te zijn van de organisatie.
Welke skills worden belangrijk voor programmeurs?
Al eerder is aangegeven dat het ontwikkelen van applicaties op een cloud platform iets anders is dan de traditionele IT applicaties. Bij het ontwerpen van een cloud applicatie dient men er rekening mee te houden dat systemen zullen uitvallen in een cloud omgeving. Het ontwerpen rond ‘applicatie redundantie’ is belangrijk. Hierbij werd al eerder opgemerkt: ‘Cloud applications assume failure.’
Het bouwen van cloud applicaties vereist het ontwerpen van stateless applicaties. Zodra er iets niet meer werkt of reageert binnen een cloud omgeving, is het idee dat je deze instance verwijderd (kill) en een nieuwe start. Dat werkt niet als de state ook opgeslagen is binnen deze instance. Ook het concept van een lokale disk is niet aanwezig; er is bijvoorbeeld geen registry. Veel applicatie bouwers hebben vroeger wel geleerd om netjes met ‘state’ om te gaan, maar zijn dit een beetje verleerd omdat de huidige IT dat niet echt afstrafte. Gemakkelijke applicaties zijn vaak stateless. Pas bij de echte interessante applicaties komt een bepaalde mate van state om de hoek kijken. Hier voor zijn in de cloud wel databases en objectstores beschikbaar. Echter de applicatie onderdelen die snel moeten kunnen schalen zoals de web-front-end, moeten stateless zijn.
Daarnaast zijn veel cloud applicaties versplinterd; de applicatie presentatie laag kan bijvoorbeeld op Facebook zijn, de opslag op Amazon S3 en de applicatie logica bij een andere cloud provider. Dit betekend dat er goed nagedacht moet worden over de architectuur, met de nadruk op de schaalbaarheids mogelijkheden die deze platformen bieden.
Voor het vastleggen van de data en state, zijn diverse mogelijkheden in cloud omgevingen die echt anders zijn dan de traditionele IT. Denk hierbij aan de inzet van niet relationele databases. Zowel het Windows Azure platform als de Google App Engine, geven de ontwikkelaar een andere manier om met data om te gaan;
The uses of abstraction and statelessness also have database implications. For example, Azure presents developers with a different perspective on databases than the standard relational model, said Ben
Day, president of Benjamin Day Consulting. The Azure storage engine does not use a standard relational database, so a lot of the stuff you would do if you were developing a standard app using a standard relational database just doesn’t make a lot of sense anymore. An example: the relational database concept of stored procedures, in which query logic is close to the actual data itself. This is no longer applicable in the Azure cloud.The problem is with Azure is there’s no guarantee that the data that you’re going for lives in any particular location or datacenter or any particular device. You end up writing basically SQL queries against the store because the stored procedures aren’t relevant anymore. Plus, the Azure storage engine is different than the SQL Data Services cloud-based version of SQL Server. As an example, Azure stores a 1MB file as a blob, unlike SQL Server, which stores it in a table.
Bij de Google App Engine, word voor opslag Google’s Big Table gebruikt. Dit is ook geen SQL database. Daarnaast zien we de opkomst van technieken zoals Hadoop voor de verwerking van grote hoeveelheden data.
Daarnaast hebben we de opkomst van diverse nieuwe/andere talen en frameworks. Hierbij zal zullen Java en .NET voorlopig nog niet uitsterven, maar is het wel verstandig voor programmeurs om zich eens te verdiepen in de leidende cloud talen op dit moment.
Op het persoonlijke ontwikkelingslijstje van de programmeur zou dus moeten staan:
- Verdiepen in Ruby en/of Python.
- Verdiepen in (nieuwe) frameworks i.r.t. cloud (zoals de recente ontwikkelingen rond Springsource).
- Verdiepen in API’s (REST, JSON, XML), want dit word je koppelvlak met data uit diverse bronnen.
- Verdiepen in andere manieren van data opslag en omgang zoals Hadoop, etc..
Dit alles zou je kunnen starten door eens mee te doen aan lopende prijsvragen voor crowdsource applicatie bouw. Leer je programmeren voor de cloud en misschien hou je er nog een zakcentje aan over 😉
Als ik dit alles zo zie, breken er gouden tijden aan voor programmeurs…
Boek tip: Cloud Application Architectures: Building Applications and Infrastructure in the Cloud (George Reese, 2009)